در دنیای مدرن یادگیری زبان انگلیسی، یکی از چالشهای ظریف اما مهم، درک تفاوت املا میان انگلیسی بریتیش و امریکن است. شاید برای یک زبانآموز تازهکار، تفاوت بین واژههایی مثل colour و color یا centre و center فقط چند حرف ساده به نظر برسد، اما در واقع، همین تفاوتهای کوچک میتوانند در نوشتار رسمی، ایمیلهای کاری، یا حتی در آزمونهایی مانند IELTS و TOEFL تاثیر قابلتوجهی بگذارند.
زبان انگلیسی با بیش از ۱.۵ میلیارد نفر گویشور در سراسر جهان، به شکلهای متنوعی تکامل یافته است. دو گونه اصلی و پرکاربرد آن، یعنی British English و American English، نهتنها در تلفظ و واژگان بلکه در املا (Spelling) نیز تفاوتهایی بنیادین دارند. این تفاوتها ریشه در تاریخ، فرهنگ و حتی نگاه متفاوت مردم دو سوی اقیانوس اطلس به زبان دارند.
در این مقاله، قرار است بهصورت دقیق و منظم، تمام جنبههای املایی این دو گونه از زبان انگلیسی در حوزه آموزش زبان انگلیسی را بررسی کنیم؛ از تفاوتهای کلی گرفته تا جزئیات ظریف پسوندها، کلمات دوحرفی و نکات ضروری برای آزمونهای بینالمللی. هدف ما این است که در پایان این مقاله، بدانید کدام نوع املا برای شما مناسبتر است و چطور میتوانید در نوشتار خود ثبات زبانی حفظ کنید.
برای شروع، باید بدانیم که تفاوتهای املایی بین دو نوع انگلیسی نه بهصورت تصادفی، بلکه به دلیل تغییرات هدفمند تاریخی شکل گرفتهاند. در قرن نوزدهم، زمانی که ایالات متحده تازه بهعنوان کشوری مستقل شناخته میشد، یک زبانشناس آمریکایی به نام نوح وبستر (Noah Webster) تصمیم گرفت املا را سادهتر، منطقیتر و بومیتر کند. او معتقد بود بسیاری از قواعد املایی انگلیسی بریتیش بیدلیل پیچیدهاند. به همین دلیل، در کتاب معروف خود، Webster’s Dictionary، شکل جدیدی از نگارش انگلیسی را معرفی کرد که امروزه با عنوان American English شناخته میشود.
در مقابل، بریتانیاییها بر حفظ ساختار و ریشهی تاریخی زبان تاکید داشتند. از نظر آنان، حفظ پیوند با لاتین و فرانسوی در نوشتار، نشاندهندهی اصالت زبانی بود. به همین دلیل، واژههایی که در انگلیسی آمریکایی سادهسازی شدند، در بریتیش به همان شکل کلاسیک باقی ماندند.
برای نمونه:
British English | American English | معنی فارسی |
colour | color | رنگ |
centre | center | مرکز |
defence | defense | دفاع |
travelled | traveled | سفر کرده |
organise | organize | سازماندهی کردن |
تفاوت بین این دو نوع املا، محدود به چند حرف نیست؛ بلکه بیانگر نگاه متفاوت دو فرهنگ به منطق و تاریخ زبان است. آمریکاییها همواره بهدنبال سادهسازی و کارایی بیشتر بودهاند، در حالی که بریتانیاییها به اصالت و پیوستگی تاریخی اهمیت میدهند.
بهطور خلاصه، میتوان گفت:
امروز، با جهانیشدن رسانهها و اینترنت، هر دو نوع املا در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. با این حال، انتخاب نوع املا بستگی به هدف شما دارد: اگر برای آزمون IELTS آماده میشوید، املا بریتیش توصیه میشود؛ اما اگر قصد دارید در TOEFL یا محیطهای آمریکایی تحصیل کنید، املا آمریکایی بهتر است.
یکی از بارزترین تفاوتها میان انگلیسی بریتیش (British English) و انگلیسی آمریکایی (American English)، در نوشتار واژههاییست که با پسوند -our در بریتیش و -or در امریکن نوشته میشوند. این تفاوت از زمان اصلاحات نوح وبستر آغاز شد؛ او برای سادهسازی زبان، تصمیم گرفت واژههایی را که در پایانشان “our” دارند، کوتاهتر کند و “u” را حذف نماید.
بنابراین در زبان آمریکایی میبینیم:
در حالیکه نسخه بریتیش این کلمات هنوز با “u” نوشته میشود.
این تفاوت در نگاه اول کوچک است، اما در نوشتار رسمی (بهویژه در مقالهها، رزومهها یا آزمونهای بینالمللی) میتواند نشان دهد که نویسنده از کدام نوع انگلیسی استفاده میکند.
در جدول زیر پرکاربردترین این تفاوتها را با مثالهای واقعی میبینید:
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
colour | color | رنگ | Blue is my favourite colour. | آبی رنگ مورد علاقه من است. |
favourite | favorite | مورد علاقه | This is my favourite movie. | این فیلم مورد علاقه من است. |
neighbour | neighbor | همسایه | Our neighbour is very friendly. | همسایه ما خیلی صمیمی است. |
honour | honor | افتخار | It was an honour to meet you. | دیدار شما برای من افتخار بود. |
labour | labor | کار / زحمت | He was tired after a day of hard labour. | او بعد از یک روز کار سخت خسته بود. |
behaviour | behavior | رفتار | Good behaviour is rewarded at school. | رفتار خوب در مدرسه تشویق میشود. |
humour | humor | شوخطبعی | I like British humour. | من شوخطبعی بریتانیایی را دوست دارم. |
rumour | rumor | شایعه | There’s a rumour about their breakup. | شایعهای درباره جداییشان وجود دارد. |
flavour | flavor | طعم | This ice cream has a strange flavour. | این بستنی طعم عجیبی دارد. |
در انگلیسی بریتیش، بسیاری از واژههایی که از زبان فرانسه وارد شدهاند با -re پایان مییابند، در حالیکه در انگلیسی آمریکایی همین واژهها با -er نوشته میشوند.
وبستر این تغییر را برای نزدیکتر کردن تلفظ و املا پیشنهاد کرد.
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
centre | center | مرکز | The shopping centre is closed today. | مرکز خرید امروز بسته است. |
metre | meter | متر | The room is four metres wide. | عرض اتاق چهار متر است. |
theatre | theater | تئاتر / سالن نمایش | We went to the theatre last night. | دیشب به تئاتر رفتیم. |
litre | liter | لیتر | She bought a litre of milk. | او یک لیتر شیر خرید. |
fibre | fiber | فیبر | This bread is high in fibre. | این نان فیبر زیادی دارد. |
در بعضی از واژهها، انگلیسی بریتیش از پسوند -ce استفاده میکند.
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
defence | defense | دفاع | The team’s defence was strong. | دفاع تیم قوی بود. |
licence (noun) | license | مجوز | You need a driving licence. | شما به گواهینامه رانندگی نیاز دارید. |
offence | offense | تخلف / توهین | It was not meant as an offence. | قصد توهین نداشت. |
practise (verb) | practice | تمرین کردن | She practises piano every day. | او هر روز پیانو تمرین میکند. |
توجه: در بریتیش، “practice” اسم است ولی “practise” فعل؛ در امریکن هر دو شکل “practice” نوشته میشود.
در انگلیسی بریتیش، بسیاری از واژهها با -ogue نوشته میشوند، در حالیکه در انگلیسی آمریکایی حرف “ue” حذف میشود.
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
dialogue | dialog | گفتگو | The dialogue in this film is deep. | گفتوگوهای این فیلم عمیق است. |
catalogue | catalog | فهرست | She ordered it from a catalogue. | او آن را از یک فهرست سفارش داد. |
analogue | analog | آنالوگ | Older TVs use analogue signals. | تلویزیونهای قدیمی از سیگنال آنالوگ استفاده میکنند. |
در بعضی واژهها نه قاعده خاصی وجود دارد و نه پسوند مشخصی؛ اینها صرفاً به مرور زمان شکل متفاوتی در دو نوع انگلیسی پیدا کردهاند.
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
cheque | check | چک بانکی | He wrote a cheque for $500. | او یک چک ۵۰۰ دلاری نوشت. |
grey | gray | خاکستری | The sky looks grey today. | آسمان امروز خاکستری به نظر میرسد. |
jewellery | jewelry | جواهرات | She loves wearing jewellery. | او عاشق پوشیدن جواهرات است. |
tyre | tire | لاستیک | The car’s front tyre is flat. | لاستیک جلوی ماشین پنچر شده است. |
mould | mold | کپک | There’s mould on the bread. | روی نان کپک زده است. |
programme | program | برنامه | What’s your favourite TV programme? | برنامه تلویزیونی مورد علاقهات چیست؟ |
نکته آموزشی: در دنیای امروز، واژههای آمریکایی بهدلیل تسلط رسانهها، نرمافزارها و پلتفرمهای دیجیتال آمریکایی، در اینترنت بیشتر دیده میشوند. اما در متون رسمی دانشگاهی یا سازمانی در بریتانیا، هنوز املا بریتیش معیار استاندارد است.
یکی از رایجترین تفاوتهای املایی بین انگلیسی بریتیش و امریکن، مربوط به افعالی است که با پسوند -ise یا -ize پایان مییابند.
در انگلیسی بریتیش، معمولاً این افعال با “-ise” نوشته میشوند، در حالیکه در انگلیسی آمریکایی همان افعال با “-ize” نوشته میشوند.
برای مثال:
ریشه این تفاوت به تاثیر زبانهای یونانی و فرانسوی برمیگردد. در یونانی، این افعال با “-izein” نوشته میشدند، اما فرانسویها آن را به “-iser” تغییر دادند. انگلیسی بریتیش مسیر فرانسوی را دنبال کرد، در حالیکه آمریکاییها شکل یونانی (و سادهتر) را حفظ کردند.
نکته جالب اینجاست که در بریتانیا، هر دو شکل در بسیاری از متون پذیرفته میشود، اما “-ise” رایجتر است. در آمریکا، تنها شکل “-ize” استاندارد محسوب میشود.
در جدول زیر، نمونههای متداول این تفاوت آورده شدهاند:
British English (-ise) | American English (-ize) | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
organise | organize | سازمان دادن | We need to organise a meeting. | باید جلسهای برگزار کنیم. |
realise | realize | متوجه شدن | I just realised my mistake. | تازه متوجه اشتباهم شدم. |
recognise | recognize | شناختن | Do you recognise this song? | این آهنگ را میشناسی؟ |
apologise | apologize | عذرخواهی کردن | He apologised for being late. | او بابت دیر کردن عذرخواهی کرد. |
criticise | criticize | انتقاد کردن | She loves to criticise others. | او عاشق انتقاد از دیگران است. |
emphasise | emphasize | تأکید کردن | Teachers often emphasise reading. | معلمان اغلب روی مطالعه تأکید میکنند. |
analyse | analyze | تحلیل کردن | Scientists analysed the data. | دانشمندان دادهها را تحلیل کردند. |
نکته آموزشی: اگر در حال آمادهسازی برای آزمون IELTS هستید، حتماً از شکل “-ise” استفاده کنید، چون املا بریتیش معیار رسمی این آزمون است.
در مقابل، در TOEFL و GRE فقط “-ize” پذیرفته میشود.
یادآوری: در برخی کلمات مانند advertise و surprise، هر دو لهجه فقط از -ise استفاده میکنند و شکل “-ize” وجود ندارد.
بهعبارتی نمیتوان گفت “advertize” یا “surprize” درست است.
یکی دیگر از تفاوتهای ظریف اما پرتکرار بین دو نوع انگلیسی، در دوبرابر شدن برخی حروف در هنگام افزودن پسوندها است.
در انگلیسی بریتیش، معمولا هنگام افزودن پسوندهایی مانند -ing یا -ed، اگر واژه با یک صامت و قبل از آن یک مصوت کوتاه تمام شود، حرف آخر دوبار نوشته میشود.
در مقابل، انگلیسی آمریکایی اغلب این حرف را فقط یکبار مینویسد.
برای مثال:
این تفاوت از نگاه قاعدهمحور زبان انگلیسی بریتیش ناشی میشود؛ زیرا در بریتیش، دوبرابر کردن حرف آخر برای حفظ تلفظ اصلی واژه ضروری دانسته میشود. اما در آمریکایی، سادهسازی قاعده باعث شده یکحرفیشدن املای این واژهها قابل قبول باشد.
در جدول زیر، چند نمونهی پرکاربرد آورده شده است:
British English | American English | معنی فارسی | Example Sentence | ترجمه فارسی |
travelling | traveling | سفر کردن | He loves travelling around Europe. | او عاشق سفر در سراسر اروپاست. |
cancelled | canceled | لغو شده | The flight was cancelled due to rain. | پرواز بهدلیل باران لغو شد. |
labelled | labeled | برچسب زده شده | All boxes were labelled correctly. | همه جعبهها درست برچسبگذاری شدند. |
modelled | modeled | الگوبرداری شده | The statue was modelled after a famous artist. | مجسمه از روی هنرمند مشهوری الگوبرداری شده بود. |
fuelled | fueled | سوخترسانی شده | The car was fuelled before the trip. | قبل از سفر، ماشین سوختگیری شد. |
quarrelled | quarreled | مشاجره کرده | They quarrelled about politics. | آنها درباره سیاست مشاجره کردند. |
travelled | traveled | سفر کرده | She has travelled to many countries. | او به کشورهای زیادی سفر کرده است. |
نکته آموزشی: در واژههایی که استرس روی آخرین بخش کلمه نیست، مثل benefit یا visit، در هر دو نوع انگلیسی معمولا حرف آخر دوباره نوشته نمیشود.
برای مثال:
اما اگر استرس روی بخش آخر باشد، در بریتیش معمولا حرف آخر دوبرابر میشود:
جمعبندی این دو بخش: تفاوتهای املایی میان دو لهجه فقط زیبایی ظاهری نیستند؛ بلکه نشاندهندهی تفاوت در منطق نوشتاری هستند. انگلیسی بریتیش تمایل دارد تلفظ و ساختار را دقیقتر حفظ کند، در حالیکه انگلیسی آمریکایی تلاش میکند سادهتر، سریعتر و اقتصادیتر بنویسد.
در دنیای آکادمیک، دقت در جزئیات نگارشی، بخش جداییناپذیر از اعتبار علمی محسوب میشود. یکی از مهمترین این جزئیات، رعایت نوع املاست. تفاوت میان انگلیسی بریتیش و امریکن اگرچه از نظر معنا ناچیز است، اما در نوشتار رسمی و مقالات دانشگاهی میتواند باعث کاهش نمره یا ایجاد برداشت نادرست شود.
برای مثال، در نوشتن یک مقاله پژوهشی برای دانشگاههای بریتانیا، استفاده از واژههایی مثل colour, centre, organise و travelling طبیعی و استاندارد تلقی میشود. در حالیکه همان مقاله اگر برای دانشگاهی در آمریکا ارسال شود، استفاده از color, center, organize و traveling الزامی است.
در بسیاری از مجلات بینالمللی، راهنمای نویسندگان (Author Guidelines) دقیقاً مشخص میکند که نویسنده باید از کدام نوع املا استفاده کند. عدم رعایت این دستورالعملها ممکن است منجر به رد شدن مقاله یا نیاز به ویرایش گسترده شود.
همچنین در نوشتن رزومه، انگیزهنامه و نامههای رسمی (Cover Letters)، نوع املا باید با موقعیت مکانی یا هدف تحصیلی هماهنگ باشد. برای مثال، اگر برای یک شرکت آمریکایی درخواست کار میفرستید، استفاده از واژه organization صحیح است، نه organisation . در مقابل، اگر برای یک موسسه بریتانیایی مینویسید، نسخه بریتیش یعنی organisation ترجیح داده میشود.
بهطور خلاصه، در فضای علمی و حرفهای رعایت املا نهتنها نشانه دقت زبانی بلکه نشانه آگاهی فرهنگی و حرفهای نویسنده است.
در آزمونهای بینالمللی زبان انگلیسی، نوع املا نقش مهمی در ارزیابی داوطلب دارد. اگرچه هر دو نوع انگلیسی پذیرفته میشوند، اما ثبات در انتخاب یکی از آنها بسیار حیاتی است.
در آزمون IELTS، استاندارد بر اساس انگلیسی بریتیش است. بنابراین، در بخش Writing و Listening از واژههایی چون colour, favourite, travelling و centre استفاده میشود. در واقع، داوطلبان میتوانند از املا آمریکایی هم استفاده کنند، اما شرط اصلی این است که در کل پاسخ، فقط از یک سیستم املایی پیروی شود. برای مثال، اگر در پاراگراف اول از organize (امریکن) استفاده کردهاید، نباید در پاراگراف بعدی بنویسید organise.
در آزمون TOEFL، استاندارد بر اساس انگلیسی آمریکایی است. بنابراین تمام منابع، سوالات و پاسخهای نمونه از املاهایی چون color, analyze, center و traveled پیروی میکنند. استفاده از املا بریتیش در این آزمون از نظر نمره جریمه ندارد، اما ممکن است باعث عدم هماهنگی در متن و کاهش انسجام نگارشی شود.
در آزمون GRE و GMAT نیز، زبان معیار آمریکایی است. در نتیجه، برای موفقیت در این آزمونها بهتر است داوطلبان از قواعد املایی آمریکایی تبعیت کنند.
در مجموع، داوطلبان باید از همان ابتدای فرایند یادگیری، هدف خود را مشخص کنند: اگر قصد مهاجرت یا تحصیل در کشورهایی مانند بریتانیا، کانادا یا استرالیا دارند، بهتر است با املا بریتیش تمرین کنند. اما اگر مقصد آنها آمریکا یا آزمونهایی نظیر TOEFL و GRE است، املا آمریکایی گزینه مناسبتری خواهد بود.
یکی از چالشهای اصلی زبانآموزان، مخلوط کردن دو نوع املا در یک متن است. این مشکل معمولا بهصورت ناخودآگاه رخ میدهد، زیرا بسیاری از نرمافزارها و سایتها بهطور پیشفرض از املا آمریکایی استفاده میکنند. برای جلوگیری از این مشکل، رعایت چند نکته ساده اما مؤثر ضروری است.
در نهایت، هدف شما باید ایجاد یک سبک نگارشی پایدار و منسجم باشد. یک متن تمیز و یکدست، نشانهی تسلط واقعی بر زبان است.
در این بخش میتوانید فهرست کاملتر و کاربردیتر تفاوتهای املایی میان انگلیسی بریتیش و آمریکایی را مشاهده کنید. این جدول برای زبانآموزانی که قصد دارند همزمان با دو سیستم نگارشی کار کنند یا برای آزمونهای مختلف آماده میشوند، بسیار مفید است.
British English | American English | معنی فارسی |
colour | color | رنگ |
flavour | flavor | طعم |
honour | honor | افتخار |
neighbour | neighbor | همسایه |
humour | humor | شوخطبعی |
organise | organize | سازمان دادن |
realise | realize | متوجه شدن |
recognise | recognize | شناختن |
criticise | criticize | انتقاد کردن |
analyse | analyze | تحلیل کردن |
travelling | traveling | سفر کردن |
cancelled | canceled | لغو شده |
labelled | labeled | برچسب زده شده |
fuelled | fueled | سوخترسانی شده |
centre | center | مرکز |
metre | meter | متر |
theatre | theater | تئاتر |
litre | liter | لیتر |
fibre | fiber | فیبر |
defence | defense | دفاع |
licence | license | مجوز |
offence | offense | تخلف / توهین |
practise | practice | تمرین کردن |
cheque | check | چک بانکی |
jewellery | jewelry | جواهرات |
programme | program | برنامه |
tyre | tire | لاستیک |
grey | gray | خاکستری |
dialogue | dialog | گفتگو |
catalogue | catalog | فهرست |
در پایان، باید گفت که تفاوت املا در زبان انگلیسی نه نشانه اشتباه است و نه برتری یکی بر دیگری، بلکه بازتابی از تاریخ و فرهنگ دو سوی جهان انگلیسیزبان است.
انگلیسی بریتیش با ساختار دقیق و پیوندهای زبانیاش با لاتین و فرانسوی، میراث سنتی زبان را حفظ کرده است. در مقابل، انگلیسی آمریکایی با تمایل به سادگی و سرعت، خود را با نیازهای ارتباطی دنیای مدرن سازگار کرده است.
مهمترین نکته برای زبانآموزان این است که نوع املا را با هدف یادگیری خود هماهنگ کنند و در طول مسیر یادگیری، از یک سیستم نگارشی ثابت استفاده نمایند. ثبات در املا، علاوه بر ایجاد انسجام در نوشتار، تاثیر مثبتی بر ارزیابی نمره Writing در آزمونهای بینالمللی نیز دارد.
با شناخت دقیق تفاوتهای املایی، زبانآموز میتواند آگاهانه بنویسد، اشتباهات رایج را کاهش دهد، و در نهایت به سطحی از تسلط برسد که بتواند در هر موقعیت، با هر لهجه، بهدرستی و با اعتماد بهنفس ارتباط برقرار کند.
زبان رو بهصورت ساده، روان و کاربردی همراه با فان و سرگرمی یاد بگیر.
درصد مطالعه مقاله