روش تدریس GTM (Grammar Translation Method) یکی از روش‌های سنتی تدریس زبان انگلیسی است. در این روش، تمرکز بیشتر بر روی ترجمه و گرامر قرار دارد و هدف اصلی آن تسلط بر نکات دستوری و ترجمه متون است. در روش GTM، معمولاً جملات و واژگان در قالب دستور زبانی و قواعد گرامری به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. دانش‌آموزان متن‌هایی را مطالعه می‌کنند و با استفاده از دستورات گرامری، آنها را ترجمه می‌کنند.

روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی 

به طور سنتی، مطالعه یک زبان مبتنی بر اصول دستور زبان یونانی و لاتین بود. در دوران رنسانس، ادبیات یونانی و رومی بسیار مورد توجه قرار می‌گرفت و لاتین به عنوان زبانی عمدتاً برای خواندن و نوشتن تدریس می‌شد. تسلط بر قواعد دستور زبان لاتین به یک هدف آموزشی تبدیل شد. اختراع ماشین‌های چاپ و توسعه زبان‌های محلی در سراسر اروپا نیاز به یادگیری زبان دوم یا خارجی را افزایش داد. گرامر در آموزش زبان مرکزی بود و معلمان زبان روش ترجمه‌ی گرامر را که بر اساس آموزش سنتی لاتین بود، اتخاذ کردند. اصل اساسی این روش این بود که دستور زبان مورد نظر باید به زبان مادری دانش‌آموز توصیف شود. گرامر به عنوان مجموعه‌ای از قواعد در نظر گرفته می‌شد که نحوه تشکیل جملات را کنترل می کند.

نظریه‌ی شکل‌گیری روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی

روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی بر اساس یک فلسفه‌ ایده‌آلیستی است که معتقد است ایده‌ها مطلق و بدون تغییر هستند. بر اساس این آموزه، ایده‌ها واقعیت بنیادی را تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، تنها چیزهای واقعی موجودات ذهنی هستند، نه جسمانی. به همین ترتیب، حقیقت و ارزش‌ها جهانی و غیرقابل تغییر هستند. این دیدگاه جهانی اصرار بر ترجمه متنی داد که حقایق همیشگی را منعکس می‌کند. زبان‌های لاتین و یونانی از احترام بالایی برخوردار بودند و کسانی که می‌توانستند متون یونانی و لاتین را بخوانند مورد احترام و موقعیت اجتماعی بالایی داشتند.

علاوه بر این، روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی، یادگیری زبان را شامل به خاطر سپردن مجموعه‌ای از قواعد دستور زبان و تلاش برای درک و دستکاری مورفولوژی (صرف‌شناسی) مقصر می‌داند. یکی دیگر از ویژگی‌های روش این است که زبان مادری به عنوان سیستم مرجع در فراگیری زبان دوم حفظ می‌شود.

روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی چگونه در کلاس درس اجرا می‌شود؟ 

• استفاده از زبان مادری برای آموزش زبان مقصد.
• گرامر به صورت مستقیم (deductive) آموزش داده می‌شود.
• به خاطر سپردن موارد واژگانی که در قالب فهرست کلمات آموزش داده می‌شوند.
• حفظ قواعد دستور زبان.
• آموزش صریح دستور زبان.
• تمرکز بر صرف شناسی و نحو.
• تمرکز بر خواندن و نوشتن.
• خواندن متون دشوار در اوایل دوره.

این تمرین بر تمرین‌هایی متمرکز است که در آن دانش‌آموزان جملات یا متون را از زبان مادری خود به زبان مقصد و بالعکس ترجمه می‌کنند.

فعالیت های روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی

این روش ممکن است هنوز در کلاس‌های درس امروزی اجرا شود. بسته به اینکه آیا مدرسه شما استفاده از L1 (یعنی زبان اول دانش‌آموز) استفاده می‌کند یا خیر، می‌توانید روش را مطابق با آن تطبیق دهید. با فرض اینکه شما یک معلم دو زبانه هستید، در اینجا چند فعالیت وجود دارد که برای روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد: 

1. از دانش‌آموزان خود بخواهید که یک قاعده گرامری را حفظ کنند و آن را در جملات خود اعمال کنند.
2. از دانش‌آموزان دعوت کنید تا فهرست کوتاهی از کلمات را هر روز به زبان انگلیسی حفظ کنند و معادل زبان مادری خود را ارائه دهند.
3. از دانش‌آموزان خود بخواهید پنج لغت و واژگانی را که دوست دارند از یک متن انتخاب کنند و سپس آن‌ها را به زبان مادری خود ترجمه کنند.
4. از دانش‌آموزان بخواهید که کارکردهای مختلف زبان (مانند دعوت کردن، درخواست کردن، ارائه کمک، درخواست توضیح و غیره) را از زبان مادری خود به انگلیسی ترجمه کنند.
5. از دانش‌آموزان بخواهید بخش خاصی از گفتار (مانند افعال، اسم‌ها، صفت‌ها و غیره) را از یک متن شناسایی کنند؛ سپس از آن‌ها دعوت کنید تا این کلمات را ترجمه کنند و سپس از فرهنگ لغت برای یافتن مترادف ها و متضادها استفاده کنند.
6. قسمت‌های مختلف یک متن را به گروه‌های مختلف دانش‌آموزان برای ترجمه اختصاص دهید. هنگامی که آن‌ها به پایان رسیدند، آن‌ها را دوباره گروه‌بندی کنید تا نسخه‌ی نهایی کل متن را ایجاد کنند و تغییرات لازم را انجام دهند. 
7. از دانش‌آموزان بخواهید نقل قول‌ها، جوک‌ها، اصطلاحات یا شعر مورد علاقه‌ی خود را از زبان مادری خود به انگلیسی یا برعکس ترجمه کنند.
8. از دانش‌آموزان بخواهید که از google translate یا هر نرم‌افزار ترجمه‌ی دیگری برای ترجمه‌ی متون استفاده کنند و ببینید که ترجمه تا چه حد خوب بوده است و تغییرات لازم را برای بهبود آن انجام دهید.
9. از دانش‌آموزان خود بخواهید که یک وبلاگ با دسته‌های مختلف (مانند شعر، نقل‌قول، اصطلاحات و غیره) ایجاد کنند تا ترجمه‌های خود را منتشر کنند. 

مزایا و معایب روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی

مزایای روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی

• ترجمه ساده‌ترین و کوتاه‌ترین راه برای توضیح معنای کلمات و عبارات است.
•  فراگیران در درک درس از آن‌جایی که به زبان مادری برگزار می‌شود مشکلی ندارند.
• این یک روش صرفه جویی در کار است زیرا معلم همه چیز را به زبان مادری انجام می‌دهد.

معایب روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی

• یادگیری زبان تنها شامل به خاطر سپردن مجموعه‌ای از قوانین و دستکاری نحو و صرف زبان مقصد نیست.
• ترجمه‌ی جملات یا متون گاهی اوقات می‌تواند گمراه کننده باشد.
• این روش در سطح هر جمله بر دستور زبان تمرکز می‌کند، یعنی به خوبی شکل گرفتن جملات بر اساس دستور زبان‌های تجویزی. داده‌های واقعی نشان می‌دهد که دستور زبان در سطح جمله، بسیاری از موارد ارتباط واقعی را به حساب نمی‌آورد.
• صحبت کردن یا هر نوع خروجی خلاقانه خود به خودی در برنامه درسی وجود ندارد. 
• دانش آموزان نقش فعالی در کلاس نداشتند.
• تمرکز اصلی بر خواندن و نوشتن به هزینه مهارت های گفتاری و شنیداری است.
• توجه بسیار کمی به ارتباطات واقعی می‌شود.
• توجه بسیار کمی به محتوای انگیزشی می‌شود.
• برخی جملات می‌توانند کاملاً دستوری باشند، اما ممکن است اصلاً معنایی نداشته باشند. مثال چامسکی (1957) – «ایده‌های سبز بی‌رنگ خشمگین می‌خوابند» – این را به خوبی نشان می‌دهد. اگرچه این جمله دستوری است، اما بی معنی است.
• گرامر مطلق و ثابت نیست. قواعد دستور زبان ممکن است نه تنها از طریق تکامل زبانی تاریخی، بلکه به طور همزمان، از طریق تغییرات گویش، تغییر کند.

به دلیل تمام این معایب، معلمان سعی کردند راه های بهتری برای رفع مشکلات روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی پیدا کنند، به همین دلیل به Direct Method روی آوردند. 

جمع‌بندی

در این مطلب سعی بر آن بود که شما را با روش تدریس GTM در آموزش زبان‌ انگلیسی و مزایا و معایب آن آشنا کنیم. علاوه بر نقد‌هایی که به روش تدریس وارد است اما هنوز در خیلی از مراکز آموزشی مورد استفاده است.

انگلیش توربو

زبان رو به‌صورت ساده، روان و کاربردی همراه با فان و سرگرمی یاد بگیر.